Wygląd zewnętrzny często odzwierciedla stan zdrowia organizmu, a zmiany w kondycji skóry, włosów czy paznokci mogą być wczesnym sygnałem niedoborów składników odżywczych. Problemy takie jak nadmierne wypadanie włosów, przesuszona skóra czy kruchość paznokci mogą świadczyć o braku kluczowych zarówno mikro-, jak i makroelementów. Obserwacja takich subtelnych zmian bywa pomocna w rozpoznawaniu niedoborów, umożliwiając szybkie przeciwdziałanie poprzez modyfikację diety lub suplementację.
- Budowa włosów
- Przyczyny wypadania włosów
- Witaminy a wypadanie włosów
Budowa włosów
Włosy składają się głównie z keratyny, czyli białka zbudowanego z 4 aminokwasów: cysteina, glicyna, alanina i seryna. Cysteina jest tu kluczowa, ponieważ jako aminokwas siarkowy tworzy mostki dwusiarczkowe, które nadają keratynie wytrzymałość i elastyczność. Keratyna zawiera również pierwiastki, takie jak miedź, cynk, selen i żelazo, które wspierają wzrost oraz stabilność włosa.
Zewnętrzna warstwa włosa, zwana kutikulą, złożona jest z łusek keratynowych pokrytych lipidami, które chronią przed utratą wilgoci i wpływem czynników zewnętrznych. Wewnątrz włosa znajduje się rdzeń, zawierający niewielkie ilości wody i powietrza, co wpływa na jego właściwości termiczne i mechaniczne. Włosy zawierają także melaninę, pigment odpowiedzialny za kolor, występujący w formie ciemnej eumelaniny i jaśniejszej feomelaniny.
Przyczyny wypadania włosów
Łysienie androgenowe
Wypadanie włosów może mieć wiele przyczyn, które nie zawsze są łatwe do wczesnego zaobserwowania. Jednym z najczęściej spotykanych powodów jest łysienie androgenowe, związane z wrażliwością mieszków włosowych na działanie dihydrotestosteronu (DHT). Jest to hormon, który skraca cykl życia włosa, prowadząc do jego osłabienia. Znaczącą rolę odgrywają również inne zmiany hormonalne.
Ciąża i problemy z tarczycą
Na cykl wzrostu włosów wpływają zmiany towarzyszące ciąży i menopauzie, a także występujące przy problemach z tarczycą. Skutkują one nagłą, rozproszoną utratą włosów zwaną łysieniem telogenowym.
Stres i choroby autoimmunologiczne
Dodatkowo stres emocjonalny aktywuje wydzielanie kortyzolu, hormonu, który może destabilizować cykl wzrostu włosów, powodując ich przedwczesne wejście w fazę telogenu, czyli spoczynku. Innymi przyczynami są choroby autoimmunologiczne, takie jak łysienie plackowate, gdzie układ odpornościowy atakuje mieszki włosowe, powodując charakterystyczne, okrągłe plamy łysienia.
Schorzenia skóry głowy
Do tego dochodzą schorzenia skóry głowy, jak łupież, łojotokowe zapalenie skóry czy grzybica, które wywołując stany zapalne i podrażnienia, wpływają negatywnie na funkcjonowanie mieszków włosowych i mogą prowadzić do przerzedzania włosów. Prozaiczną, jednak stosunkowo powszechną przyczyną jest także zniszczenie mechaniczne, które zachodzi poprzez ciasno upięte fryzury, czy intensywne prostowanie.
Witaminy a wypadanie włosów
Biotyna
Niedobory kilku kluczowych witamin mogą prowadzić do wypadania włosów, wpływając na ich wzrost, strukturę i ogólną kondycję. Witamina B7, czyli biotyna, jest jednym z najważniejszych składników dla zdrowych włosów, gdyż wspiera metabolizm białek i tworzenie keratyny, kluczowego białka budującego zarówno skórę, jak i włosy. Jej niedobór jest bezpośrednią przyczyną nadmiernego wypadania.
Pozostałe witaminy z grupy B
Witamina B12 z kolei wspomaga produkcję czerwonych krwinek, które transportują tlen do skóry głowy i mieszków włosowych. W procesie tym współdziała z innymi witaminami z grupy B, takimi jak kwas foliowy (B9) i witamina B6.
Szacunkowe poziomy zapotrzebowania na witaminy, które wpływają na budowę włosów
Witamina
|
Poziom zapotrzebowania
|
A (w formie retinolu)
|
700 – 900 µg
|
C
|
75 – 90 mg
|
B12
|
2,4 µg
|
B7
|
30 µg
|
(mogą rosnąć przy aktywności fizycznej, paleniu papierosów, piciu alkoholu, stresie czy chorobach metabolicznych)
Witamina C
Kolejną witaminą o dużym znaczeniu dla kondycji skóry i włosów jest witamina C. Jest silnym antyoksydantem, który pomaga organizmowi zwalczać reaktywne formy tlenu, czyli wolne rodniki, które uszkadzają komórki w organizmie, w tym komórki mieszków włosowych.
Dodatkowo witamina C wspiera produkcję kolagenu, białka kluczowego dla struktury skóry i cebulek włosów. Ważna jest też jedna z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, a mianowicie witamina A, która odgrywa istotną rolę w produkcji sebum, czyli naturalnego oleju, który nawilża skórę głowy. Jej brak sprawia, że włosy stają się suche, łamliwe i bardziej podatne na wypadanie.
Źródła:
- Almohanna, H. M., Ahmed, A. A., Tsatalis, J. P., & Tosti, A. (2019). The Role of Vitamins and Minerals in Hair Loss: A Review. Dermatology and therapy, 9(1), 51–70. https://doi.org/10.1007/s13555-018-0278-6
- Natarelli, N., Gahoonia, N., & Sivamani, R. K. (2023). Integrative and Mechanistic Approach to the Hair Growth Cycle and Hair Loss. Journal of clinical medicine, 12(3), 893. https://doi.org/10.3390/jcm12030893
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.