Jakich produktów unikać przy IBS i jak zmniejszyć ból brzucha?

Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekłe schorzenie przewodu pokarmowego, które charakteryzuje się bólami brzucha, wzdęciami, gazami oraz zmianami w rytmie wypróżnień, obejmującymi zarówno zaparcia, jak i biegunkę. IBS jest dość powszechnym problemem zdrowotnym, dotykającym aż 10-15% populacji. Kobiety są szczególnie narażone na tę dolegliwość, ponieważ cierpi na nią dwukrotnie więcej kobiet niż mężczyzn. Objawy IBS mogą znacząco obniżyć jakość życia, wpływając na codzienne funkcjonowanie, aktywność zawodową i społeczną.

1. Produkty, które mogą potęgować ból i dolegliwości
2. Dieta i suplementy mogące pomóc
3. Podsumowanie

Produkty, które mogą potęgować ból i dolegliwości

Osoby cierpiące na IBS powinny zwrócić szczególną uwagę na swoją dietę, ponieważ niektóre produkty mogą nasilać objawy. Oto lista produktów, których należy unikać lub spożywać z umiarem:

Produkty bogate w FODMAP: Są to fermentujące oligo-, di-, monosacharydy i poliole, które mogą być trudno trawione i wywoływać wzdęcia oraz ból brzucha. Należą do nich:

• Cebula i czosnek
• Kapusta, brokuły i kalafior
• Rośliny strączkowe (fasola, soczewica)
• Produkty mleczne zawierające laktozę
• Niektóre owoce (jabłka, gruszki, mango, arbuz)

Badania przeprowadzone przez Monash University w Australii wskazują, że dieta o niskiej zawartości FODMAP może znacznie zmniejszyć objawy IBS u większości pacjentów.

Tłuste i smażone potrawy: Mogą spowolnić trawienie i prowadzić do dyskomfortu trawiennego.

Kofeina i alkohol: Mogą drażnić przewód pokarmowy i nasilać biegunkę oraz ból brzucha.

Produkty zawierające gluten: U niektórych osób z IBS gluten może nasilać objawy, nawet jeśli nie mają celiakii. Badania pokazują, że eliminacja glutenu może przynieść ulgę części pacjentów z IBS, choć jest to kontrowersyjny temat.

Dieta i suplementy mogące pomóc

Dieta odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu objawami IBS. Oto kilka wskazówek dietetycznych i suplementów, które mogą przynieść ulgę:

1. Dieta Low-FODMAP: Opracowana przez naukowców z Monash University, dieta low-FODMAP polega na eliminacji wysokiego poziomu FODMAP z diety, a następnie stopniowym ich wprowadzaniu, aby zidentyfikować, które z nich powodują objawy. Jest to jedna z najbardziej skutecznych diet w zarządzaniu IBS.

2. Błonnik rozpuszczalny: Błonnik rozpuszczalny (np. z owsa, nasion chia, psyllium) może pomóc regulować wypróżnienia i zmniejszać ból brzucha. Należy jednak unikać błonnika nierozpuszczalnego, który może nasilać objawy. Badania pokazują, że błonnik rozpuszczalny może być korzystny dla osób z IBS.

3. Probiotyki: Regularne spożywanie probiotyków, takich jak Lactobacillus i Bifidobacterium, może poprawić równowagę mikroflory jelitowej i złagodzić objawy IBS. Metaanaliza kilku badań klinicznych wykazała, że probiotyki mogą przynieść umiarkowaną ulgę w objawach IBS.

4. Mięta pieprzowa: Suplementy z olejkiem miętowym mogą pomóc w redukcji skurczów jelitowych i zmniejszyć ból brzucha. Badania kliniczne potwierdzają skuteczność mięty pieprzowej w łagodzeniu objawów IBS.

5. Witamina D: Niektóre badania sugerują, że suplementacja witaminą D może przynieść korzyści osobom cierpiącym na IBS, zwłaszcza jeśli mają niedobór tej witaminy. Badania wykazały, że suplementacja witaminą D może poprawić ogólny stan zdrowia pacjentów z IBS.

6. Maślan sodu: Jest to krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy, który odgrywa kluczową rolę w zdrowiu jelit. Maślan sodu jest produkowany przez bakterie jelitowe z błonnika pokarmowego i działa jako źródło energii dla komórek jelitowych. Suplementacja maślanem sodu może poprawić funkcjonowanie bariery jelitowej, zmniejszyć stan zapalny oraz łagodzić objawy IBS, takie jak ból brzucha i wzdęcia. Badania wskazują, że maślan sodu może być korzystny dla osób z IBS.

7. Regularne posiłki: Spożywanie regularnych, niewielkich posiłków w ciągu dnia może pomóc w stabilizacji pracy przewodu pokarmowego i zmniejszeniu objawów IBS.

Podsumowanie

Zarządzanie IBS wymaga indywidualnego podejścia do diety i stylu życia. Unikanie pewnych produktów oraz wprowadzenie odpowiednich suplementów i zmian dietetycznych może znacząco poprawić jakość życia osób zmagających się z tym schorzeniem. Ważne jest również, aby osoby z IBS konsultowały się z lekarzem lub dietetykiem, aby dostosować plan leczenia do swoich indywidualnych potrzeb.

Autor: Łukasz Domeradzki

Źródła:

• Gibson, P. R., & Shepherd, S. J. (2010). Evidence-based dietary management of functional gastrointestinal symptoms: The FODMAP approach. Journal of Gastroenterology and Hepatology, 25(2), 252-258.
• Staudacher, H. M., et al. (2011). Mechanisms and efficacy of dietary FODMAP restriction in IBS. Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 8(4), 214-225.
• Vazquez-Roque, M. I., et al. (2013). A controlled trial of gluten-free diet in patients with irritable bowel syndrome-diarrhea: Effects on bowel frequency and intestinal function. Gastroenterology, 144(5), 903-911.
• Eswaran, S., et al. (2013). A randomized controlled trial comparing the low FODMAP diet vs. modified NICE guidelines in US adults with IBS-D. American Journal of Gastroenterology, 108(5), 617-627.
• McFarland, L. V., & Dublin, S. (2008). Meta-analysis of probiotics for the treatment of irritable bowel syndrome. World Journal of Gastroenterology, 14(17), 2650-2661.
• Ford, A. C., et al. (2008). Efficacy of peppermint oil in the treatment of irritable bowel syndrome: A systematic review and meta-analysis. BMJ, 337, a2313.
• Nwosu, F. C., et al. (2017). The effect of vitamin D supplementation on irritable bowel syndrome (IBS) symptoms: A randomised controlled trial. European Journal of Clinical Nutrition, 71(10), 1290-1297.
• Hamer, H. M., et al. (2008). Review article: The role of butyrate on colonic function. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 27(2), 104-119.